ارتودنسی دندان یکی از خدمات دندانپزشکی است که تأثیر بسزایی در زیبایی لبخند میگذارد. امروزه خدمات دندانپزشکی فراتر از یک دندان کشیدن ساده و درمانهای معمول است. در حال حاضر با پیشرفت فناوریهای حوزه پزشکی و خصوصا دندانپزشکی، درمانها و خدمات دندانپزشکی هم بسیار متنوعتر شده و بخش عمدهای از این درمانها را خدمات زیبایی دندان تشکیل میدهد.
یکی از پرتقاضاترین خدمات و درمانهای دندانپزشکی حال حاضر، درمان ارتودنسی است. این درمان را میتوان برای افراد با شرایط مختلف و در سنین متفاوت انجام داد.
برای انجام حرکات دندانی و ردیف کردن دندانها دو نوع دستگاه ارتودنسی موجود است:
۱ – دستگاه متحرک پلاک ارتودنسی دستگاه ثابت
۲– دستگاههای متحرک ارتودنسی برای اصلاح ناهنجاریهای فک کوچکی ) و یا بزرگی فک و یا مرتب کردن تعداد کمی از دندانهااستفاده میشوند در افرادی که نامرتبی مختصر دندانی دارند و نمیخواهند دستگاههای ارتودنسی ایشان دیده شود میتوان ازدستگاههای متحرک شفاف استفاده نمود.
دستگاههای ثابت ارتودنسی براکت و سیم ارتودنسی سیم پیچی دندانها سه نوع دارند :
١–معمولی ( فلزی ) با توجه به اینکه اصطکاک کمتری دارند دندانها با سرعت بیشتری ردیف میشوند .
۲– شفاف شیشه ای سرامیکی که از لحاظ ، دید نمای کمتری دارند ولی اولا نامرئی نیستند و دوم اینکه دندانها دیرتر ردیف میشوند یعنیبه عنوان مثال اگر ارتودنسی فلزی یک بیمار ۱۸ ماه طول بکشد با ارتودنسی شفاف ۱۴ ماه طول خواهد کشید.
٣–لینگوال ( ارتودنسی لینگوال سیم پیچی از پشت دندانها)که کاملاً نامرئی است ولی علاوه بر هزینه ی فوق العاده زیاد میتواند موجبآزار و زخم زبان بیمار نیز گردد.
از جمله علل نامرتبی دندانها میتوان به موارد زیر اشاره نمود :
افتادن زودهنگام دندانهای شیری
آسیب های ناشی از ناهنجاری فک
شکاف لب و کام
ردیف نبودن فک بالایی و پایینی
شکل نامنظم دندانها
فشار دادن زبان به دندانها در زمان رشد دندانها
نفس کشیدن از راه دهان در زمان رشد دندانها
عمل دندانپزشکی به نحوه نادرست
ژنژیویت یا بیماریهای لثه
وجود دندانهای اضافی
عادات غلط
تغذیه نامناسب
دندانهای بزرگ
فک کوچک
ژنتیک
- آیا جهت انجام درمان ارتودنسی باید دندانی بکشم ؟
گاهی لازم است که دندانهای شیری خارج شوند تا دندانهای دایمی در محل مناسب رویش یابند در ضمن اگر نامرتبی دندانی شدیدباشد لازم است تعدادی از دندانهای دایمی نیز خارج شوند تا بقیه دندانها در فضای موجود تقسیم و مرتب شوند و فضای دندانهایخارج شده بسته شوند.
- آیا فضای دندان هایی که برای ارتودنسی میکشند پر میشود ؟
بله فضای تمام دندانهایی که به دستور متخصص برای ارتودنسی کشیده میشوند بسته میشوند و پس از اتمام ارتودنسی فضای خالیوجود نخواهد داشت .
- آیا بعد از ارتودنسی علاوه بر دندانهایی که برای ارتودنسی کشیده میشوند دندانهای عقل هم باید کشیده شوند ؟
بلافاصله پس از اتمام ارتودنسی رادیو گرافی کامل تهیه میشوند و اگر مدارکی مبنی بر فشار دندانهای عقل وجود داشته باشد دندانهایعقل نیز باید کشیده شوند .
- اگر دندانهای عقلم را بکشم نامرتبی دندان هایم خود به خود ردیف میشوند ؟
خیر فضای دندان عقل هیچ تاثیری در ردیف شدن خود به خود دندانها ندارند و تنها راه ردیف شدن دندانها انجام درمان ارتودنسی است .
- آیا ممکن است بعد از ارتودنسی باز دندانهایم نامرتب شوند ؟ بعد از ارتودنسی هم باید از پلاک استفاده کنم ؟
تمامی افرادی که ارتودنسی میکنند بعد از درمان باید یا از پلاک متحرک نگهدارنده استفاده کنند یا اینکه دندانها توسط سیم نگهدارنده ثابت در وضعیت ردیف حفظ شوند اگر این تمهیدات رعایت نشوند نامرتبی دندانها دوباره ایجاد می شود.
- دستگاه نگهدارنده چیست و چراباید از آن استفاده کنیم ؟
بعد از اینکه دندان ها به کمک ارتودنسی مرتب شد باز هم احتمال دارد که به مرور زمان به دنبال غذا خوردن جویدن مواد سفت و سخت دندان قروچه و …. دوباره کج شوند البته هیچوقت مثل قبل کچ نمی شوند بلکه به صورت جزئی ممکن است دوباره نامرتب شوند برای جلوگیری از این مساله ما از ریتنر یا نگهدارنده ارتودنسی استفاده میکنیم تا دندانها را به همان فرمی که مرتب و صاف هستند نگهداریم.
- چند وقت باید از این دستگاه ها استفاده کنم ؟
مقدار زمانی که باید یک نگهدارنده استفاده کنید بستگی به شرایط فردی شما دارد اما به طور کلی اکثر افراد بعد از درمان ارتودنسی باید تا ۶ ماه به طور مرتب از یک نگهدارنده نامرئی و شفاف استفاده کنند . بعد از ۶ ماه باید ریتینر را تنها شبها استفاده کنید اما سیمهای پشت دندانی باید در دراز مدت بدون اینکه برداشته شوند مورد استفاده قرار بگیرند تا زمانی که متخصص ارتودنسی صلاح بداند.
- پس از اتمام درمان ارتودنسی و برداشتن دستگاهها هر چند وقت یکبار باید به متخصص ارتودنسی مراجعه کنم ؟
در ابتدا هر ۶-۴ هفته یکبار باید به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید ولی زمان مراجعات به مرور تا ۶-۴ ماه آفایش می یابد در هر بار مراجعه ارتودنتیست دستگاه نگهدارنده را کنترل و معاینه مینماید که آیا دندانها به اخیر اکثر متخصصان ارتودنسی این برنامه را تا چند سال ادامه میدهند . وضعیت نامناسب قبلی .