بسمه تعالی
سندروم شکاف لب و کام( لب شکری)، از علل تا راه های پیشگیری و درمان
(بخش دوم)
در این مقاله قصد داریم به بررسی سندروم شکاف لب و کام از علل تا راه های پیشگیری و درمان ، توسط دکتر رویا حامدی متخصص ارتودنسی و فلوشیپ ارتوسرجری، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی و مدیر مرکز تخصصی دندانپزشکی رویال دنت قلهک بپردازیم. در ادامه با ما همراه باشید.
عوامل زنگ خطر برای ایجاد شکاف لب و کام چیست؟
عوامل متعددی ممکن است احتمال ابتلای نوزاد به شکاف لب و شکاف کام را افزایش دهد، از جمله:
-سابقه و زمینه ی خانوادگی
-اختلالات تولد مانند سندرم دی جورج یا سندرم پیر رابین
-قرار گرفتن در معرض برخی از مواد در دوران بارداری
ابتلا به دیابت و یا چاق بودن در دوران بارداری
-مصرف داروهای خاص
آیا ممکن است شکاف لب و کام فقط یکی از نشانه های یک سندروم ژنتیکی باشند؟
بله! گاهی اوقات یک شکاف کام و شکاف لب ناشی از بخشی از یک «سندرم» ژنتیکی است، که شامل بسیاری از علائم مختلف دیگر است که با هم اتفاق میافتند. یکی از این علائم می تواند شکاف لب، شکاف کام یا شکاف لب و کام باشد.
بیش از ۴۰۰ بیماری و سندرم وجود دارد که شکاف را به عنوان یک علامت ذکر می کند. برخی از این سندروم ها و شرایط بسیار نادر هستند و معمولاً به صورت “یک بار” رخ می دهند، برخی دیگر ۵۰٪ احتمال انتقال دارند. تخمین ها می توانند بسیار متفاوت باشند، اما بر اساس آمار بریتانیا، حدود ۱۵ تا ۳۰ درصد از شکاف ها به عنوان بخشی از یک سندرم یا بیماری رخ می دهد.
در ادامه به برخی از اختلالات ژنتیکی و سندرم های مرتبط با لب شکری و شکاف کام، بنابر توضیحات دکتر رویا حامدی متخصص ارتودنسی و فلوشیپ ارتوسرجری، عضو هیئت علمی دانشگاه اشاره می کنیم:
1.سندرم پیر رابین (Pierre Robin syndrome): یک اختلال ژنتیکی نادر که با علائم سه گانه از جمله شکاف کام، فک پایین کوچک (میکروگناتیا) و زبانی که بیشتر از حد طبیعی در پشت دهان قرار دارد (گلوسوپتوز) مشخص می شود.
2. سندرم تریچر کالینز (Treacher Collins syndrome): یک اختلال ژنتیکی نادر که بر رشد استخوانها و بافتهای صورت تأثیر میگذارد. این بیماری با ناهنجاری های جمجمه-صورتی، از جمله شکاف کام و/یا شکاف لب، گونه های توسعه نیافته، فک کوچک (میکروگناتیا) و چشم های کوچک و متمایل به پایین مشخص می شود.
3. سندرم دی جورج (DiGeorge syndrome or velocardiofacial syndrome): یک اختلال ژنتیکی است که در اثر حذف شدن قطعه ماده ژنتیکی از کروموزوم 22 ایجاد می شود. این اختلال ژنتیکی بر رشد اندام ها و سیستم های متعدد از جمله قلب، سیستم ایمنی و استخوان های صورت تأثیر می گذارد. یکی از شایع ترین ویژگی های سندرم حذف کروموزوم 22q11.2 شکاف کام ویا شکاف لب است. شکاف کام یک شکاف یا شکاف در سقف دهان است، در حالی که شکاف لب یک شکاف یا شکاف در لب بالایی است. این ناهنجاری های صورت می تواند بر توانایی فرد در صحبت کردن، خوردن و شنیدن صحیح تأثیر بگذارد.
4. سندرم داون (Down syndrome): علاوه بر شکاف های دهانی، سایر ویژگی های فیزیکی سندرم داون عبارتند از ظاهر مشخص صورت، کوتاهی قد و ناتوانی ذهنی. افراد مبتلا به سندرم داون نیز ممکن است در معرض خطر ابتلا به برخی بیماریها از جمله نقص قلبی، مشکلات تنفسی و اختلالات تیروئید باشند.
5. سندرم ون در وود (Van der Woude syndrome): یک اختلال ژنتیکی نادر که با شکاف لب ویا شکاف کام و وجود حفره هایی در لب پایین مشخص می شود.
6. سندرم کروزون (Crouzon syndrome): این بیماری با جوش خوردن زودرس برخی از استخوانهای جمجمه مشخص میشود که میتواند منجر به ناهنجاریهای سر و صورت، از جمله شکاف کام و/یا شکاف لب شود. در سندرم کروزون، شکاف کام ویا شکاف لب ممکن است با سایر ناهنجاری های جمجمه-صورتی، از جمله فک بالا باریک یا توسعه نیافته، سر غیرطبیعی و دندان های با فاصله غیر طبیعی همراه باشد.
7. سندرم آپرت (Apert syndrome): یک اختلال ژنتیکی نادر که با ادغام نا به جای برخی از استخوانهای جمجمه، دستها و پاها مشخص میشود. این یک اختلال جمجمه-صورتی است، به این معنی که بر رشد سر و صورت تأثیر می گذارد. یکی از شایع ترین ویژگی های سندرم آپرت وجود شکاف کام و یا شکاف لب است.