ارتودنسی دندان برای چیست؟
شاید بارها کلمۀ ارتودنسی را شنیده باشید یا افرادی را دیده باشید که روی دندان های خود وسایلی فلزی دارند و این سؤال برایتان پیش آمده باشید که اصلاً ارتودنسی دندان برای چیست؟( مرکز دندانپزشکی تخصصی رویال دنت , بهترین ارتودنسی دندان در قلهک )
ارتودنسی روشی برای صاف کردن یا حرکت دادن دندان ها برای بهبود ظاهر دندان ها و نحوه عملکرد آن ها است. همچنین می تواند به مراقبت طولانی مدت از سلامت دندان ها، لثه ها و مفاصل فکتان کمک کند و فشار گاز گرفتن را روی تمام دندان ها یتان پخش کند.
ارتودنسی دندان چه فایده ای دارد؟
سؤال دیگری که برای خیلی از شماها پیش می آید این است که ارتودنسی دندان چه فایده ای دارد؟ باید بگوییم که بسیاری از افراد دارای دندان های متراکم یا کج هستند. ارتودنسی دندان ها را صاف می کند یا آن ها را به موقعیت بهتری منتقل می کند. این کار می تواند ظاهر لبخند آن ها و نحوۀ گاز گرفتن دندان ها را بهبود ببخشد؛ درعین حال، تمیز کردن دندان ها را آسان تر کند که این موجب کاهش پوسیدگی دندان ها می شود.
دندان های جلویی برخی از افراد بالاتر قرار دارند و بیرون زده و نامنظم به نظر می رسند. این دندان های برجسته بیشتر احتمال دارد آسیب ببینند؛ اما، درمان ارتودنسی می تواند آن ها را دوباره به خط خود باز گرداند.
برخی افراد به دلیل داشتن دندان های نامنظم در زمان خنده ظاهر زیبایی ندارند البته نحوۀ بسته شدن دهان آن ها باعث می شود دندان ها نامناسب به نظر برسند و نتوانند به خوبی لبخند بزنند. درمان ارتودنسی ممکن است بتواند هر دوی این مشکلات را اصلاح کند.
هنگامی که دندان ها به درستی به هم نمی رسند به عضلات فک فشار وارد می شود و باعث ایجاد مشکلات فک و گاهی سردرد می شود. ارتودنسی می تواند به شما کمک کند تا یکنواخت گاز بگیرید و فشار جویدن را کاهش دهید.
بهترین سن ارتودنسی دندان چه زمانی است؟
بهترین سن ارتودنسی دندان دوران کودکی است؛ اما، بزرگسالان نیز می توانند ارتودنسی انجام دهند و البته بیشتر بزرگسالان این کار را به دلیل زیبایی انجام می دهند.
برای کودکان ممکن است لازم باشد قبل از شروع درمان صبر کنید تا دندان های کافی بیرون بیایند و دندان های شیری بریزند.
آیا بعد از ارتودنسی دندانها لق میشوند ؟
معمولاً بعد از شروع ارتودنسی بیماران احساس لقی در دندان هایشان دارند. حرکت دندان ها در جهت قرارگیری در جای مناسب و برگشتن به قوس اصلی دندانی و اعمال فشار برای اصلاح ناهنجاری های موجود، باعث لقی مختصر می شود. حرکات ارتودنتیک دندان نه تنها مستلزم تغییر و ری مدلینگ استخوان اطراف دندان ها ست، بلکه در طی آن نیازمند بازسازی الیاف اطراف دندان است.
هم اکنون که دندان در حال حرکت و جا به جایی است، فشارهای وارد شده به بافت پریودنتال و استخوان اطراف دندان باعث پهن تر شدن و تا حدودی از هم گسیختگی مختصری در الیاف آن ناحیه می شود. این فشار آهسته و پیوسته است و در حرکت دندان به سوی جایگاه اصلی و قرارگیری آن در قوس فکی مؤثر است. هر قدر که میزان نیروهای ارتودنسی شدیدتر باشد، میزان احساس لقی افزون تر خواهد بود. با نزدیک شدن به پایان دورۀ ارتودنسی، استخوان تخریب شدۀ اطراف دندان مجدداً در حال ساخته شدن است و با غشا و بافت های اطراف خود پیوند می خورد و مستحکم می شود و کم کم این احساس لقی از بین می رود.
( مرکز دندانپزشکی تخصصی رویال دنت , بهترین ارتودنسی دندان در قلهک )
انواع سیم کشی دندان در ارتودنسی
سیم کشی متحرک
سیم کشی متحرک یک درمان ساده تر است که از سیم های نازک و حساس با فنرها یی متصل به آن استفاده می شود. این فنرها فشار کمی را به دندان ها وارد می کنند تا کم کم به جای اصلی خود منتقل شوند. این سیمکشی را می توان برای تمیزکردن بهتر دهان و دندان ها از جای خود درآورد و از دهان خارج کرد.
سیم کشی دائمی
اگر به جا به جایی بیش تر و دقیق تر دندان ها نیاز باشد، باید از سیم کشی دائمی بهره برد که هدایت دندان ها را با فشار بیش تری انجام می دهد. در این روش قلاب ها (براکت ها) روی سطح جلوی دندان نصب می شوند و یک سیم سرتاسری از میان تمام این قلاب ها رد خواهد شد. یک سری نوار نیز این سیم ها را در جای خود نگه می دارد تا فشار خود را به درستی به دندان ها وارد کنند.
این سیم ها از دو طرف به دندان های خلفی متصل می شوند و با وارد کردن فشار دائمی به همه دندان ها، آن ها را حرکت می دهد. این سیم ها توسط فرد قابل برداشتن یا جا به جایی نیست. هر چند هفته یا چند ماه یک بار با تغییر وضعیت دندان ها فشار سیم کشی کاهش پیدا می کند. به همین دلیل باید توسط دندان پزشک محکم شود تا فشار وارد شده به دندان ها باقی بماند.
ارتودنسی نامرئی بدون نیاز به سیم کشی و براکت
در کسانی که نیاز به جا به جایی شدید دندان ندارند و از سوی دیگر نمی خواهند با سیم کشی و براکت، ظاهر لبخند آن ها تغییر کند، به تشخیص متخصصان ارتودنسی کلینیک رویال ، می توانند از ارتودنسی نامرئی استفاده کنند. ارتودنسی نامرئی می تواند دندان نامرتب شما را طوری مرتب کند که کسی متوجه درمان شما نشود.
در این روش نخست از دندان ها یک اسکن سه بعدی دقیق انجام می شود. سپس روکش ها یی پلاستیکی و شفاف ساخته می شود که در گام های مختلف فرآیند درمان ارتودنسی، روی دندان ها قرار می گیرد. این روکش یکسره مانند یک محافظ بی رنگ روی کل دندان های یک فک گذاشته می شود تا با ایجاد یک فشار ملایم، آرام آرام جای دندان ها و زاویه آن ها را تغییر دهد. بسته به مراحل درمان ارتودنسی هر دو تا سه هفته باید روکش را عوض کرد و روکش جدید را برای فرم جدید دندان ها استفاده کرد. این روکش ها را می توان هنگام غذا خوردن یا تمیزکردن دندان ها از دهان خارج کرد.
مرتب کردن دندان ها با پلاک های شفاف
استفاده از پلاک های شفاف تکنیکی است که دندان ها را بدون استفاده از سیم های قابل مشاهده مرتب می کند. در این تکنیک به تدریج دندان ها به جای اصلی خود هدایت می شوند. این پلاک ها متحرک هستند و می توانند برای غذاخوردن و مسواک زدن درآورده شوند. این شیوه برای بزرگ سالانی که تمایل ندارند درمان ارتودنسی آنها قابل مشاهده باشد، مناسب است. البته استفاده از پلاک های شفاف به اندازه ارتودنسی ثابت برای موارد پیچیده کاربرد ندارد. پلاک های شفاف برای مرتب کردن دندان ها یی به کار می روند که مشکلات کمی دارند.
( مرکز دندانپزشکی تخصصی رویال دنت , بهترین ارتودنسی دندان در قلهک )
طول درمان ارتودنسی
هر بیمار با بیمار دیگر شرایط متفاوتی دارد و یا اینکه دندان های هر بیمار نسبت به جا به جایی در طول درمان ارتودنسی می دهد، متفاوت است.
معمولا درمان کامل ارتودنسی اگر به درستی و با مراقبت کامل انجام شود، بین یک تا 2/5 سال زمان نیاز دارد. البته در این میان مراجعه مرتب به متخصص بر اساس زمانهای مشخص شده، در تسریع روند درمان نقش مهمی دارد. همچنین رعایت بهداشت دهان و دندان، تمیز کردن سیمها و مراقبت از آنها نیز در این مدت بسیار مهم است.
با این وجود امروزه با پیشرفت فناوری ها و تکنیک های ارتودنسی روش های سریعی نیز وجود دارد که در کمتر از 10 ماه نیز می تواند درمان ارتودنسی را انجام دهد. همچنین با بهبود کیفیت سیم ها و براکت ها، اندازه آن ها نیز کاهش پیدا کرده است که این موضوع هم تمیز کردن و مراقبت از آن ها را ساده تر می کند و هم ظاهر دندان ها را خیلی بد نما و بدشکل نمی کند.
در زمان ارتودنسی دندان چه کاری باید انجام داد ؟
بعد از اینکه ارتودنسی برای شما انجام شد، معمولاً لازم است که به مدت 4 تا 6 هفته به پزشک مراجعه کنید تا درصورت نیاز بریس ها فیکس شوند.
با توجه به اینکه، بریس روی دندان های شما قرار می گیرد محل مناسبی برای تجمع پلاک های دندانی خواهد شد. در واقع یکی از عوارض شایع ارتودنسی ظهور لکه های سفید روی دندان هاست که نشانۀ اولیۀ پوسیدگی دندان است. برای جلوگیری از این عارضه باید بهداشت دهان و دندان را کاملاً رعایت کنید.
همچنین ممکن است، پزشک دهان شویه ها و خمیردندان های حاوی فلوراید بالا را به شما توصیه کند.
نتایج ارتودنسی چقدر موفق خواهند بود ؟
موفقیت ارتودنسی هم به مهارت های ارتودنتیست و هم به اشتیاق و کمک بیمار (والدین اگر بیمار کودک باشد) بستگی دارد. پیروی از دستورالعمل های ارائه شدۀ متخصص ارتودنسی و رفتن منظم به ویزیت های دورهای بسیار مهم است.
موفقیت درمان نیز به تعهد بیمار بستگی دارد. برای درمان ارتودنسی کودکان بسیار مهم است که بیمار به اندازۀ والدین مشتاق باشد.
( مرکز دندانپزشکی تخصصی رویال دنت , بهترین ارتودنسی دندان در قلهک )
عوارض ارتودنسی چیست ؟
همانند سایر فرایند های درمانی، ارتودنسی نیز ممکن است با عوارض جانبی ناخواسته ای همراه باشد. شایع ترین عوارض جانبی ارتودنسی عبارت اند از :
- احساس ناراحتی. با توجه به اینکه، بریس ها از طریق فشار دندان ها را به جای خود بر می گردانند مقداری احساس ناراحتی طبیعی است؛
- سوزش و خارش. مدتی طول می کشد تا دهان به وجود بریسها عادت کند. بنابراین، ایجاد مقداری سوزش و خارش طبیعی است. البته، محصولاتی برای رفع این موارد وجود دارند که درصورت نیاز با مشورت پزشک میتوانید از آنها استفاده کنید؛
- درد فک؛
- سخت غذا خوردن.
علاوه بر این موارد که شایع هستند، ممکن است موارد دیگری نیز از عوارض جانبی ارتودنسی دیده شوند که اغلب شایع نیستند. این عوارض عبارتاند از:
- پوسیدگی دندان؛
- کاهش کلسیم دندان و نازک شدن مینای دندان؛
- واکنش آلرژیک؛
- خرابی ریشه دندان؛
- انکیلوز ( چسبیدگی ریشه دندان به استخوان فک )؛
- بازگشت دندان ها به جای اولیۀ خود.
آشنایی با برخی از فواید ارتودنسی دندان
پیشگیری از بیماری لثه
اگر از لثه، دهان و دندان خود به درستی حمایت و حفاظت نکنید این امکان وجود دارد که بیماری لثه شکل بگیرید. بیماری لثه اصطلاحی است برای ملتهب و عفونی شدن لثه ها که میتواند علائمی چون درد و خونریزی داشته باشد و در صورت پیشرفت میتواند حتی به استخوان و سایر بخش های بدن گسترش یابد.
بیماری لثه میتواند بسیار خطرناک باشد و به دلیل عدم رسیدگی به بهداشت دهان و دندان هر کسی میتواند چنین بیماری را بگیرد. دندان های ناصاف و کج مانع بزرگی بر سر رعایت بهداشت دهان و دندان و تمیز کردن آن ها است. یکی از فواید ارتودنسی دندان خوشبختانه صاف کردن دندن ها است که رعایت بهداشت دندان را برای ما آسان میکند. در نتیجه داشتن درمان ارتودنسی به معنی پیشگیری از بیماری لثه نیز هست.
( مرکز دندانپزشکی تخصصی رویال دنت , بهترین ارتودنسی دندان در قلهک )
پیشگیری از پوسیدگی دندان
پوسیدگی دندان نیز یکی از مشکلات بزرگ حوزه دندانپزشکی است که آن هم بر اثر بهداشت ضعیف دهان و دندان ایجاد میشود. زمانی که به طور مرتب دندان ها را مسواک نزنیم، باکتری ها بر سطح دندان ها جولان میکنند. آن ها با انجام فعالیت خود محیط و اطراف دندان را اسیدی میکنند و باعث خوردگی، فرسایش و پوسیدگی مینای دندان میشوند.
پیشگیری از حفره دندان
با فرسایش مینای دندان که مهمترین پوشش و محافظ دندان است حفره هایی روی دندان ها ایجاد میشود که در صورت عدم درمان و رسیدگی، میتوانند به مغز نرم استخوان یا پالپ گسترش یافته و باعث مرگ دندان شوند. به طور مشابه در این خصوص نیز ارتودنسی میتواند با کمک به ارتقای بهداشت دهان و دندان موجبات پیشگیری از پوسیدگی دندان را فراهم کند.
( مرکز دندانپزشکی تخصصی رویال دنت , بهترین ارتودنسی دندان در قلهک )
کمک به گوارش غذا
کسانی که دندان های ناصافی دارند نمیتوانند به درستی بجوند و در واقع حداکثر توانایی لازم و مفید برای جویدن غذا و خوراکی ها را ندارند. زمانی که غذا به درستی و کامل جویده نشود احتمال ایجاد بیماری ها گوارشی یا دست کم علائم ناخوشایند مثل تهوع و استفراغ ناشی از سوء هاضمه وجود دارد. یکی از فواید ارتودنسی دندان کمک کردن به دستگاه گوارش است. چطور؟
ارتودنسی میتواند دندان ها و فک ها را صاف یا اصلاح کند. زمانی که دندان ها صاف باشند و فک ها بتوانند با قدرت بیشتری غذا را بجوند دیگر شما مثل سابق مشکلات گوارشی را تجربه نخواهید کرد.
پیشگیری از بروز صدمه، آسیب و تروما
معمولا موقع تصادفات و یا حوادث مشابه صورت، فک و دندان ها بیش تر از بخش های دیگر بدن درگیر میشوند. این احتمال وجود دارد که دندان ها، مخصوصا دندان های فک بالا بشکنند. اگر دندان ها صاف، یکدست و در موقعیت مناسبی قرار داشته باشند، کمتر احتمال دارد که دچار شکستگی شوند، اما نتیجه تحقیقات مختلف نشان میدهد که دندان های کج، ناصاف و یا درهم و بر هم به همراه مشکلات ساختاری فک بیشتر احتمال دارد که شکسته شوند. این یعنی اگر دندان های کجی دارید و خدای ناکرده دچار تصادف شوید احتمال اینکه دچار شکستگی دندان ها یتان شوید را خواهید داشت. باز هم از فواید ارتودنسی دندان صاف کردن فک و دندان ها است بنابراین در تصادفات و حوادث کمتر دچار شکستگی میشوند.
درمان دندان نهفته
زمانی که فک کوچک باشد و یا دندان ها بزرگتر از حالت معمولی باشند، فضا برای رویش تمام دندان های دائمی وجود ندارد. در نتیجه دندان هایی که از لثه جوانه میزنند کج میشوند و به اصطلاح کراودینگ یا ازدحام دندان ها به وجود می آید. در چنین وضعیتی برخی از دندان ها نمتوانند از لثه جوانه بزنند و به صورت نهفته در داخل لثه به دام میافتند. اگر این دندان های نهفته خارج نشوند میتوانند به دندان های مجاور خود آسیب شدیدی بزنند و باعث عفونت لثه و بیماری های دیگر شوند. از مزایا و فواید ارتودنسی درمان این وضعیت و پیشگیری از مشکلات احتمالی آینده است.
( مرکز دندانپزشکی تخصصی رویال دنت , بهترین ارتودنسی دندان در قلهک )
ریتینر یا پلاکهای نگهدارندۀ ارتودنسی
پس از به پایان رسیدن دورۀ درمان ارتودنسی ، گاهی متخصص ارتودنسی، پلاک های نگهدارنده یا ریتینر را برایتان تجویز می کند. مسئلۀ مهم بعد از به پایان رسیدن درمان ارتودنسی ، جلوگیری از برگشت بههمریختگیهاست. درواقع برگشتپذیری در این درمان جزو لاینفک است و میزان آن در افراد مختلف متفاوت است. ولی یکی از راههای جلوگیری از برگشت ناهنجاری ها، همین ریتینرها یا پلاک های نگهدارنده است که در حفظ موقعیت ایدئال و اصولی دندان ها که درپی ارتودنسی ثابت به دست آمده، به بیمار کمک می کند.
ریتینرهای ثابت، پشت دندانهای جلویی، در فک بالا و پایین قرار میگیرد و مستلزم رعایت بهداشت خوب است. دستۀ دیگر ریتینرهای متحرک است که یا بهصورت پلاکهای پلاستیکی شفافی است که معمولاً طبق نظر پزشکتان شبها هنگام خواب در دهان قرار میدهید یا ریتینر هالی است که شبیه به پلاکهای متحرک ارتودنسی متشکل از سیم و اکریل است و درون کام و روی دندانها مینشیند.
امروزه هدف از درمان ارتودنسی ، فقط دستیابی به بهترین اکلوژن دندانی ممکن یا فقط بهبود زیبایی صورت نیست، بلکه بقا و دوام هرچه بیشتر دندان ها نیز جزء اهداف اصلی است. به طور کلی هدف ارتودنسی نوین را می توان برقراری بهترین تعادل ( بالانس ) بین روابط اکلوزال، تأمین زیبایی دندان ها و صورت، ثبات نتایج به دست آمده، بقای طولانی مدت دندان ها و ترمیم سیستم دندانی دانست.